TIN HỌC CƠ BẢN
Giải thích định dạng FAT32, NTFS, exFAT là gì?
Bạn đang thắc mắc exFAT là gì? Nó có gì khác với FAT32 và NTFS? Hay là bạn đăng băn khoăn nên format USB theo định dạng nào, nên format thẻ nhớ theo định dạng nào,… Mình xin chia sẻ với các bạn một chút kiến thức về 3 định dạng này trong bài viết dưới đây.
MỤC LỤC
Định nghĩa FAT32, NTFS, exFAT là gì?
FAT32 là gì?
FAT32 (File Allocation Table 32 – Bảng cấp phát tập tin) là tên của hệ thống tập tin được xuất hiện rộng rãi trên Windows 95 cho đến bây giờ, mục đích chính là thay thế cho định dạng FAT16. Ngày nay FAT32 vẫn còn rất phổ biến trên các thiết bị có bộ nhớ FLASH chẳng hạn như USB và thẻ nhớ SD.
Ưu điểm
Mặc dù FAT32 xuất hiện khá lâu rồi nhưng lại rất phổ biến. Hầu hết những chiếc USB mà bạn mua về đều được format sẵn với định dạng FAT32. Vì sao lại như vậy? Việc này chính là để đảm bảo sự tương thích cao. Không chỉ với máy tính mà còn trên nhiều thiết bị khác. Từ máy chơi game console, máy nghe nhạc hay các thiết bị có cổng USB. Nhìn chung thiết bị nào có cổng USB thiết bị đó sẽ tương thích với FAT32.
Nhược điểm
Phân vùng có định dạng FAT32 sẽ không thể chứa được những tập tin dung lượng lớn hơn 4 GB. Do vậy bạn không thể coppy một game hay 1 phần mềm nặng hơn 4GB vào USB FAT32. Không chỉ vậy, dung lượng của một phân vùng FAT32 bắt buộc phải nhỏ hơn 8TB. Đây là một điều oái oăm trong thời đại Petabyte ngày nay, khi mà dung lượng các tập tin ngày càng trở nên “khổng lồ” hơn.
Ngày xưa khi tôi còn mặc quần đùi ngồi gánh team trong quán net thì Liên minh huyền thoại chỉ 2.8 GB. Giờ đây khi tôi đang ngồi viết bài này dung lượng tựa game này đã là gần 10GB. Như vậy bạn không thể coppy nó vào USB FAT 32 nữa rồi! Như vậy có thể giải thích được lí do FAT32 đang hầu như biến mất trên các ổ cứng máy tính ngày nay.
NTFS là gì?
NTFS (New Technology File System – hệ thống tập tin công nghệ mới) là tên của hệ thống tập tin độc quyền được phát triển bởi Microsoft. Định dạng NTFS thay thế hệ thống tập tin FAT vốn là hệ thống tập tin ưa thích cho các hệ điều hành Windows của Microsoft. NTFS có nhiều cải tiến hơn FAT trong việc cải thiện hiệu suất, độ tin cậy và sử dụng không gian ổ đĩa.
NTFS lần đầu xuất hiện trên Windows NT 3.1, và nó cũng là hệ thống tập tin mặc định trong các phiên bản Windows NT. Nó cũng có mặt trong các phiên bản sau này của Windows như Windows 2000, Windows XP, Windows Server 2003, Windows Server 2008, Windows Vista, Windows 7, Windows 8, Windows 8.1 và Windows 10.
Ưu điểm
Khi bạn cài win thì mặc định ổ đĩa cài win sẽ là NTFS. Khác với FAT32, dung lượng file và dung lượng phân vùng cho phép của NTFS là quá lớn. Hiện nay bạn chưa cần quan tâm đến vấn đề này làm gì cả. NTFS còn có những tính năng vượt trội so với FAT32. Đó là cấp quyền truy cập cho tập tin, dễ dàng khôi phục khi máy tính gặp sự cố, back up và restore dữ liệu,…
Nhược điểm
NTFS cũng vẫn đang còn có một số vấn đề. Nó thực sự chỉ nhận được sự hỗ trợ khá hạn chế từ các nền tảng. NTFS tương thích với gần như tất cả các phiên bản gần đây của Windows, kể cả Windows XP. Nhưng gần như tất cả vẫn không phải là tất cả. Điển hình như Mac OS X. Trên hệ điều hành này bạn chỉ có thể đọc chứ không thể ghi lên phân vùng NTFS. Không chỉ có Mac, một số phiên bản Linux cũng không hỗ trợ ghi lên phân vùng NTFS. Điều này khá khó chịu khi bạn đang có một cái box ngoài cần ghi dữ liệu lên đó mà lại không được phép ghi.
Đó là phần mềm, còn phần cứng thì sao? Một số thiết bị phần cứng như máy chơi PlayStation cũng không hỗ trợ NTFS. Thậm chí Xbox 360 của chính Microsoft không nốt. Tuy nhiên hiện nay các thế hệ máy Xbox One mới đã có thể tương thích với NTFS rồi.
exFAT là gì?
exFAT (Extended File Allocation Table – bảng cấp phát tập tin mở rộng) là tên của hệ thống tập tin được thiết kế đặc biệt cho các bộ nhớ flash, chẳng hạn như USB và thẻ SD. Định dạng exFAT được Microsoft giới thiệu lần đầu vào năm 2006 trên hệ điều hành Windows Embedded CE 6.0.
exFAT được giới thiệu lần đầu vào 2006, nhưng nó vẫn được Windows XP và Windows Vista hỗ trợ thông qua các bản cập nhật. Đây là định dạng file system tối ưu dành cho các bộ nhớ flash. Được thiết kế dựa trên FAT32 nhưng exFAT lại không gặp nhiều hạn chế như định dạng cũ.
Ưu điểm
Ưu điểm của exFAT là gì mà khiến cho các kỹ sư phải đưa ra định dạng này? exFAT có thể xem như bản nâng cấp của FAT32. Giới hạn về kích thước file và ổ đĩa đã không còn trên exFAT (thực ra về lý thuyết, con số đó rất lớn bạn không cần quan tâm). USB và thẻ nhớ SD được định dạng exFAT hoàn toàn có thể lưu được những file có dung lượng cao hơn 4 GB. Như vậy exFAT có thể xem như là sự lựa chọn tốt nhất cho các thiết bị lưu trữ ngoài nếu bạn vừa muốn có tính tương thích, vừa muốn được lưu trữ thoải mái.
Nhược điểm
Nhược điểm của exFAT là gì? exFAT có tính tương thích cao hơn NTFS, tuy nhiên vẫn chưa thể so được với FAT32. Máy tính sử dụng Mac OS hoàn toàn có thể ghi nội dung lên phân vùng exFAT. Tuy nhiên, exFAT vẫn không tương thích với Xbox 360 hay PS3. Phải đến thế hệ máy PS4 và Xbox One các nhà sản xuất mới cải thiện được vấn đề này. Nói chung exFAT được xem là nâng cấp của FAT32 nhưng chỉ là nâng cấp về dung lượng cho phép của file và phân vùng. Còn khả năng tương thích với các thiết bị thì vẫn còn thua xa FAT32.
So sánh
Để các bạn có thể khái quát được trong đầu một cách dễ dàng nhất. Mình xin mạn phép đưa ra một bảng so sánh so sánh giữa 3 định dạng để các hình dung được toàn bộ ưu và nhược FAT32, NTFS và exFAT là gì.
| FAT32 | NTFS | exFAT | |
| Sử dụng cho thiết bị | USB, thẻ nhớ | Ổ cứng | USB, thẻ nhớ, ổ FLASH |
| Độ dài tên file tối đa | 255 kí tự | 255 kí tự | 255 kí tự |
| Dung lượng file tối đa | 4 GB | 16TB | 131.072 TB |
| Dung lượng phân vùng tối đa | 32 GB, một số HĐH hỗ trợ tối đa 2 TB | 16.777.216 TB | 16.777.216 TB |
| Hỗ trợ khôi phục dữ liệu | Không | Có | Có |
| Tính tương thích | Cao | Thấp | Trung bình |
Bảng so sánh FAT32, NTFS và exFAT
Lựa chọn
Qua hai phần trên các bạn có thể rút ra được tác dụng của mỗi định dạng. Nên chọn NTFS hay FAT32, hay là exFAT? Điều này phụ thuộc vào thiết bị và mục đích sử dụng của bạn là gì.
FAT32
Bạn nên format USB và thẻ nhớ theo định dạng nào?
Trên USB thì lợi thế của FAT32 so với exFAT là gì? Xin thưa với bạn rằng, đối với USB, thẻ nhớ thì FAT32 vẫn là lựa chọn hàng đầu. Bởi vì tính tương thích của FAT32 là cực kì cao. Bất kì phiên bản Windows, Linux hay Mac, máy chơi game console, thậm chí là tất cả các thiết bị có hỗ trợ cổng USB đều đọc được phân vùng FAT32. Hơn nữa với nhiều người thì USB chỉ là vật treo chìa khóa. Thỉnh thoảng chỉ coppy mấy file word, excel, PDF,… Vậy nên 4GB vẫn là quá lớn, còn lâu mới có file word, excel nào như vậy.
NTFS
Đối với ổ cứng thì dù là ổ cứng trong máy tính hay ổ cứng dùng làm box ngoài thì bạn vẫn nên lựa chọn NTFS. Bây giờ chúng ta cùng tìm hiểu trên các ổ cứng, nguyên nhân vượt trội của NTFS so với exFAT là gì mà nó lại phổ biến như vậy?
Khi máy tính bị mất điện đột ngột, khi khởi động trong lần tiếp theo, các phiên bản từ Win XP trở về trước chạy trên ổ cứng FAT32 đều phải quét lại dữ liệu. Nếu ổ cứng định dạng theo NTFS thì sẽ không cần quét lại. Máy tính chỉ cần rất ít thời gian để biết được ổ cứng của mình có lỗi hay không. Nếu lỗi nó cũng sẽ tự phục hồi một cách cực kỳ nhanh chóng và chính xác.
NTFS có tính bảo mật cao, phân quyền sử dụng các file và phân vùng, hỗ trợ mã hóa… Bạn không cần cài thêm các phần mềm này trên máy tính nữa. NTFS mặc định đã hỗ trợ các chức năng này, quan trọng là bạn cần phải biết khai thác và sử dụng chúng đúng cách.
Như mình đã nói ở trên, sao lưu và phục hồi dữ liệu trên NTFS khá dễ dàng. Đây thực sự là ưu điểm vượt trội của định dạng NTFS so với FAT32 và exFAT.
Máy tính có khả năng truy cập và xử lý file nén cực nhanh trên ổ cứng NTFS. Tương tự như khi bạn truy cập vào các file chưa nén. Điều này giúp bạn tiết kiệm được dung lượng ổ cứng đồng thời gia tăng tuổi thọ ổ cứng của bạn.
exFAT
Nổi bật của exFAT là gì mà các kỹ sư phải mất công nâng cấp nó từ FAT32? exFAT được đưa vào sử dụng từ năm 2006 cho đến nay. Như vậy bạn cũng có thể hiểu rằng đây là một công nghệ mới. Công nghệ mới nhưng không phải cho ổ cứng. Nó được tối ưu cho các thiết bị lưu trữ ngoài như USB và thẻ nhớ. Do exFAT là bản cải tiến của FAT32 nên nó đã được fix khá nhiều lỗi so với định dạng FAT32.
Nói chung bạn muốn lưu trữ các file có dung lượng cao hơn 4GB trên USB hoặc thẻ nhớ SD thì exFAT là một lựa chọn không tồi.
Kết luận
Hiện nay 3 loại định dạng phổ biến trên máy tính là FAT32, NTFS và exFAT. Không phải tự nhiên mà các công nghệ này tồn tại đến ngày nay. Chúng tồn tại bởi vì mỗi định dạng có một ưu điểm riêng. Hi vọng sau khi đọc xong bài viết này bạn sẽ hiểu được FAT32, NTFS và exFAT là gì? Qua đó có thể tự cân nhắc và quyết định sẽ lựa chọn định dạng nào phù hợp nhất.
